Palas de Rei é un municipio situado na comarca lucense da Ulloa, da que tamén forman parte Monterroso e Antas de Ulla, na que se sitúa Pazo de Vilane. A súa extensión supera os 200 quilómetros cadrados organizados en 43 parroquias. Con todo, a poboación non alcanza os 4.000 habitantes. Trátase dun concello polo que transcorre o Camiño de Santiago que, desde febreiro de 2015, conta co distintivo de Municipio de Interese Turístico concedido pola Xunta. Descobre os monumentos, enclaves naturais e roteiros máis destacados de Palas de Rei!
Monumentos de interese en Palas de Rei
Castelo de Pambre: foi construído no século XIV a pedimento de Gonzalo Ozores de Ulloa, membro da familia feudal que dominaba a comarca nesa época. É un dos mellores exemplos de arquitectura militar medieval que aínda se conservan en Galicia. De feito, foi das poucas fortalezas que resistiron á revolta irmandiña de 1467 xa que apenas sufriu danos. Na actualidade pode visitarse en horario de mañá ou tarde e pasear polo seu patio interior, a torre da homenaxe de tres plantas, outro catro máis pequenas comunicadas entre si por unha muralla e unha capela do século XII.
Igrexa de Vilar de Doas: data de principios do século XIII mesturando influencias góticas, cistercienses e románicas, un estilo do que é un dos monumentos mellor conservados de Galicia no Camiño de Santiago e que lle valeu para ser declarado monumento histórico-artístico. Construído con sillares de granito ben preservados ten planta de cruz latina e unha nave única con tres ábsidas. No seu interior destacan varios sepulcros de cabaleiros da Orde de Santiago e uns frescos góticos de finais do século XIV – principios do XV.
Os templos románicos de San Miguel de Coence, de San Tirso, Curbián e o de Fontecuberta – románico con retablo maior neoclásico- son outros monumentos que podes visitar en Palas de Rei. Ademais, o roteiro dos pazos permite descubrir o municipio dun modo diferente visitando diferentes casas señoriais. Podes comezar na casa de Rouco (século XVI) para continuar indo á Casa de Baína, o pazo de Vilamaior de Ulloa, o de Ouro e o de Mariñao, do século XVIII. O roteiro -na que tamén veremos muíños antigos– finaliza no pazo de Chorexe.
Enclaves naturais
Serra de Careón: trátase dun espazo cualificado como Lugar de Importancia Comunitaria e incluído na Rede Natura 2000. Os seus máis de 6.000 hectáreas esténdense polas provincias de Pontevedra (municipio de Agolada), A Coruña (Melide, Santiso e Toques) e Lugo (Friol e Palas de Rei). É unha zona de gran interese xeolóxico e paisaxístico -con presenza de castiñeiros, carballos ou sobreiras- pola que discorren varios roteiros de sendeirismo.
Torrentes de Mácara: no tramo alto do río Ulla, onde se une ao río Pambre, fórmanse rápidos, pozas e pequenas fervenzas (a máis alta é de catro metros) nunha contorna natural única que convida a pasear e desconectar. Un roteiro posible é o que comeza en Palas de Rei pasando por Gundiá, Albá e Frádegas (hai un antigo balneario) ata chegar aos torrentes.
Áreas recreativas: a de Ponche Ferreira -no Camiño Primitivo de Santiago- e Hospital de As Seixas (Merlán) son dúas áreas de descanso perfectas para facer un pícnic ao aire libre. No primeiro caso está á beira dunha ponte romana que pasa polo río Ferreira mentres que o segundo atoparémonos cunha carballeira habilitada con mesas, grellas, fontes e bancos.
Camiño de Santiago
Por Palas de Rei transcorren dous dos roteiros do Camiño de Santiago: o Francés e o Primitivo.
Camiño Francés: as peregrinacións que empezan en Saint Jean de Pied de Port ata Santiago inclúen a Palas de Rei no seu itinerario. En concreto trátase da etapa 29 que finaliza en Arzúa pasando por Melide. Son un total de 28,8 quilómetros, a etapa máis longa de Galicia do roteiro xacobeo con máis afluencia e recoñecemento a nivel internacional.
Camiño Primitivo: considerado o máis antigo de todos por ser o que realizou o rei Alfonso II “o Casto” no século IX. Parte de Oviedo e na súa etapa 11 (San Romao dá Retorta-Melide) transcorre por varias parroquias de Palas de Rei.
Festas en Palas de Rei
As festas de San Cristovo (primeiro domingo de xullo) e as do Ecce Homo (mediados de setembro e que inclúen os concertos de Rock no Camiño) son dúas citas destacadas dentro do calendario festivo de Palas de Rei. A principios de setembro tamén se celebra Son D’aldea, un festival que recrea e reivindica como era a vida nas aldeas rurais dos anos 50.
Palas de Rei é un dos municipios incluídos dentro da denominación de orixe Arzúa-Ulloa na que se elabora un queixo de vaca de gran calidade. Para promocionalo celébrase anualmente a Feira do Queixo en Monterroso, Antas de Ulla ou Palas de Rei (cada ano nun sitio).